KRYTERIA DYSKWALIFIKACJI STAŁEJ DLA KANDYDATÓW NA DAWCÓW KRWI LUB DAWCÓW KRWI ALLOGENICZNEJ ORAZ PRZECIWWSKAZANIA DO JEJ POBRANIA.

• aktywna lub przebyta poważna choroba układu krążenia oprócz wad wrodzonych całkowicie wyleczonych

• poważna choroba przewlekła lub nawracająca układu nerwowego, przebycie poważnej choroby układu nerwowego

• zaburzenia krzepnięcia w wywiadzie

• nawracające omdlenia albo napady drgawkowe, poza drgawkami wieku dziecięcego lub sytuacją, w której co najmniej przez 3 lata po zakończeniu leczenia nie obserwuje się nawracających drgawek

• poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca  układu pokarmowego

• poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca  układu moczowo-płciowego i nerek

• poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca  układu oddechowego

• poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca  układu immunologicznego

• poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca  układu krwi i układu krwiotwórczego

• poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca  układu endokrynnego lub choroba metaboliczna

• poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca  skóry

• poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca  układowa np. kolagenoza

• nowotwór złośliwy; wyjątek stanowi nowotwór in situ pod warunkiem całkowitego wyleczenia,

• rozpoznana cukrzyca

• choroby zakaźne:
  
  - zakażenie wirusem zapalenia wątroby typ B
  - zakażenie wirusem zapalenia wątroby typ C
  - wirusowe zapalenie wątroby o nieustalonym rodzaju wirusa w wywiadzie, żółtaczka o niejasnej etiologii
  - babeszjoza
  - kala-azar (leiszmanioza trzewna)
  - trypanosoma amerykańska (gorączka Chagasa)
  - promienica
  - tularemia
  - HIV 1 / 2
  - HLTV I/II
  - gorączka Q postać przewlekła
  
  
   

• przynależność do grup, które ze względu na swoje zachowania seksualne są szczególnie narażone na zakażenia poważnymi chorobami, mogącymi przenosić się drogą przetoczenia krwi

• rozpoznana kiedykolwiek kiła

• gąbczaste zwyrodnienie mózgu (TSE) np. Choroba Creutzfelda-Jakoba, wariant choroby Creutzfelda-Jakoba:

• a)  - wywiad medyczny wskazujący na zagrożenie TSE
       - wykonany w przeszłości przeszczepu rogówki lub opony twardej
       - leczenie w przeszłości preparatami  uzyskanymi z ludzkich przysadek
  b)  przebywanie w okresie od 01.01.1980 r. do 31.12.1996 r. łącznie przez 6 miesięcy lub dłużej na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii.
  c) otrzymanie przetoczenia krwi lub jej składników na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii  po 1 stycznia 1980r

• zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych

• każdy przypadek stosowania produktów leczniczych w postaci zastrzyków, które nie zostały przepisane przez lekarza

• każdy przypadek przebycia reakcji anafilaktycznej

• biorcy ksenoprzeszczepów
  
  
   

KRYTERIA DYSKWALIFIKACJI CZASOWEJ ORAZ PRZECIWWSKAZANIA DO POBRANIA KRWI OD DAWCÓW KRWI ALLOGENICZNEJ

• Choroby zakaźne - po przebyciu choroby zakaźnej dyskwalifikacja na co najmniej 2 tygodnie od dnia pełnego wyleczenia
  W przypadku chorób wymienionych poniżej stosuje się inne okresy dyskwalifikacji:

• bruceloza - 2 lata od dnia pełnego wyleczenia

• gorączka Q - 2 lata od potwierdzonego wyleczenia

• toksoplazmoza - 6 miesięcy od dnia potwierdzonego wyleczenia

• gruźlica - 2 lata od potwierdzonego wyleczenia

• gorączka reumatyczna - 2 lata od dnia ustąpienia objawów, jeśli nie wystąpiła przewlekła choroba serca

• zapalenie szpiku - 2 lata od potwierdzonego wyleczenia

• gorączka ponad 38 ºC - 2 tygodnie od dnia ustąpienia objawów

• grypa, infekcja grypopodobna - 2 tygodnie po ustąpieniu objawów

• rzeżączka - w okresie choroby i 12 miesięcy po zakończeniu leczenia

• mononukleoza zakaźna - 6 miesięcy od dnia wyzdrowienia

• malaria:
  a) przebycie malarii - na czas występowania objawów i leczenia; warunkiem  późniejszej kwalifikacji jest uzyskanie negatywnych wyników badań w kierunku malarii przeprowadzonych metodami immunologicznymi wykonanych nie wcześniej niż  4 miesiące po  ustąpieniu objawów i zakończeniu leczenia; jeżeli wynik badania jest powtarzalnie reaktywny – dyskwalifikacja na 3 lata, następnie konieczne jest wykonanie kolejnego badania; jeżeli nie przeprowadzono kolejnych badań w kierunku malarii – dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku  negatywnego,
  b) pobyt, w dowolnym okresie życia, nieprzerwanie przez co naj mniej 6 miesięcy na terenach endemicznego występowania malarii: 4 miesiące po powrocie z ostatniego pobytu na terenach endemicznego występowania malarii; warunkiem późniejszej kwalifikacji jest uzyskanie negatywnych wyników badań w kierunku  malarii przeprowadzonych metodami immunologicznymi; jeżeli wynik badania jest powtarzalnie reaktywny; dyskwalifikacja na 3 lata, następnie konieczne jest wykonanie kolejnego badania; jeżeli nie przeprowadzono badań w kierunku malarii – dyskwalifikacja do czasu  ich wykonania i uzyskania  wyniku negatywneg
  c) powrót z terenów endemicznego występowania malarii bez objawów choroby - 12 miesięcy od chwili opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii; okres ten może być skrócony do 4 miesięcy, jeżeli badania w kierunku malarii przeprowadzone  metodami immunologicznymi dają wyniki negatywne;  jeżeli wynik badania jest powtarzalnie reaktywny – dyskwalifikacja na 3 lata, następnie konieczne jest wykonanie kolejnego badania; jeżeli nie przeprowadzono kolejnych badań w kierunku malarii – dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego,
  d) przypadki występowania gorączki o niejasnym pochodzeniu podczas pobytu na terenach endemicznego występowania malarii lub w ciągu 6 miesięcy po powrocie - na czas występowania objawów i leczenia oraz do uzyskania negatywnych wyników badań immunologicznych (wykonanych nie wcześniej niż 4 miesiące po ustąpieniu objawów /zakończeniu leczenia); jeżeli wynik badania jest powtarzalnie reaktywny – dyskwalifikacja na 3 lata, następnie konieczne jest wykonanie kolejnego badania; jeżeli nie przeprowadzono badań w kierunku malarii – dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      

• powrót z obszaru ryzyka zakażenia:
  a) wirusem Zachodniego Nilu  (WNV)
  b) wirusem dengi
  c) wirusem chikungunya
      - 28 dni od dnia opuszczenia obszaru ryzyka zakażenia, chyba że badania wykonane metodami biologii molekularnej dają wyniki negatywne,
      - w przypadku zakażenia - 120 dni od dnia wyleczenia

• powrót z obszaru ryzyka zakażenia wirusem Zika (nie dotyczy dawców krwi oddających osocze  metodą plazmaferezy przeznaczonego do przetworzenia w produkty krwiopochodne)
  a) powrót z terenów potwierdzonej transmisji wirusa Zika - 28 dni od opuszczenia obszaru ryzyka, na  którym występuje zakażenie
  b) kontakty seksualne z osobami, u których stwierdzono zakażenie wirusem Zika lub, które  przebywały na terenach występowania zakażeń wirusem Zika (w ciągu ostatnich 2 miesięcy w przypadku kobiet i w ciągu ostatnich 6 miesięcy w przypadku mężczyzn - 28 dni od dnia ostatniego kontaktu
  
   

NARAŻENIE NA NIEBEZPIECZEŃSTWO ZARAŻENIA CHOROBAMI PRZENOSZONYMI DROGĄ PRZETOCZENIA KRWI

• uszkodzenie skóry lub śluzówek:

• a) badanie endoskopowe przy użyciu fiberoendoskopu
  b) kontakt śluzówki z krwią lub ukłucie igłą
  c) przetoczenie składników krwi
  d) przeszczep tkanek lub komórek tkanek pochodzenia ludzkiego
  e) duży zabieg chirurgiczny
  f) tatuaż lub przekłucie części ciała
  g) akupunktura, o ile nie została wykonana przez wykwalifikowanego lekarza przy użyciu jałowych jednorazowych igieł
  h) zabiegi kosmetyczne połączone z naruszeniem powłok skórnych - dyskwalifikacja na okres 6 miesięcy albo na 4 miesiące, gdy badania metodami biologii molekularnej w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B i C a także HIV dają wyniki negatywne

• narażenie na ryzyko z powodu bliskiego kontaktu w warunkach domowych z chorymi na wirusowe zapalenie wątroby lub nosicielami wirusów zapalenia wątroby - dyskwalifikacja na okres 6 miesięcy albo  na 4 miesiące, gdy badania metodami biologii molekularnej w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B i C a także HIV dają wyniki ujemne

• szczególne narażenie, ze względu na swoje zachowania czy działalność, na zarażenie chorobami przenoszonymi drogą przetoczenia krwi - po zaprzestaniu ryzykownych zachowań dyskwalifikacja zależna od rodzaju choroby i dostępności odpowiednich testów. Osoby utrzymujące kontakty seksualne z partnerami, u których testy w kierunku AIDS (HIV) wypadły dodatnio - po zaprzestaniu kontaktów dyskwalifikacja na okres 12 miesięcy

• przymusowe pozbawienie wolności (pobyt w zakładzie karnym, areszcie śledczym lub zakładzie poprawczym, schronisku dla nieletnich albo w innym miejscu, w którym przebywają osoby wobec których zastosowano środki zapobiegawcze o charakterze izolacyjnym - dyskwalifikacja na okres przymusowego pozbawienia wolności i okres 6 miesięcy po zakończeniu przymusowego pozbawienia wolności albo na 4 miesiące, gdy badania metodami biologii molekularnej w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B i C a także HIV dają wyniki ujemne

• kontakt z osobą chorą na chorobę zakaźną (poza wirusowym zapaleniem wątroby) - na czas odpowiadający dwukrotnemu okresowi inkubacji, a w przypadku narażenia na zakażenie kilkoma czynnikami chorobotwórczymi - dyskwalifikacja jak dla choroby o najdłuższym okresie inkubacji

• powrót z obszaru, w którym endemicznie występują choroby tropikalne - 6 miesięcy od dnia powrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w tym czasie nie wystąpiła niewyjaśniona gorączka lub inne objawy choroby

 

SZCZEPIENIA

• 4 tygodnie od szczepienia szczepionkami z atenuowanymi bakteriami i wirusami

• 48 godzin od szczepienia szczepionkami z inaktywowanymi/zabitymi bakteriami, riketsjami, wirusami

• 48 godzin od szczepienia przeciwko WZW typu A (pod warunkiem braku ekspozycji na zakażenie)

• 2 tygodnie od szczepienia przeciwko WZW typu B (pod warunkiem braku ekspozycji na zakażenie)

• 3 miesiące po poddaniu się biernym uodparnianiu surowicami odzwierzęcymi

• 48 godzin od przyjęcia anatoksyny

• 48 godzin od przyjęcia szczepionki przeciw wściekliźnie, a w przypadku ryzyka narażenia - dyskwalifikacja na okres 1 roku

• 48 godzin od przyjęcia szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, a w przypadku ryzyka narażenia- dyskwalifikacja na okres 1 roku
  
   

INNE PRZYCZYNY DYSKWALIFIKACJI

• przyjmowanie leków - zależnie od rodzaju przepisanego leku ,jego sposobu działania i leczonego schorzenia

• ciąża - 6 miesięcy po porodzie lub po jej zakończeniu; nie dotyczy sytuacji wyjątkowych, po uzyskaniu zgody lekarza, miesiączka: 3 dni po zakończeniu  

• mały zabieg chirurgiczny: 1 tydzień

• leczenie stomatologiczne lub wizyta u higienistki stomatologicznej - odroczenie do następnego dnia (uwaga: ekstrakcję zęba, leczenie przewodowe itp. uważa się za mały zabieg chirurgiczny)

• ostre choroby układu oddechowego -  do zakończenia leczenia

• ostre choroby układu pokarmowego - do zakończenia leczenia

• choroby zapalne i uczuleniowe skóry - do zakończenia leczenia

• ostre kłębuszkowe zapalenie nerek - 5 lat od całkowitego wyleczenia

• inne ostre choroby układu moczowego - do zakończenia leczenia

• ostre stany uczuleniowe: do zakończenia leczenia

• zaostrzenie przebiegu przewlekłej choroby alergicznej: do zakończenia leczenia

• cały okres odczulania w alergii

• hemochromatoza - w czasie występowania objawów choroby, w trakcie stosowania innego leczenia niż krwioupusty (o możliwości oddania krwi oraz o częstotliwości pomiędzy kolejnymi donacjami decyduje lekarz w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi, w porozumieniu z lekarzem prowadzącym leczenie hemochromatozy)

• szczególna sytuacja epidemiologiczna np. wystąpienie epidemii  choroby zakaźnej - okres uzależniony od sytuacji epidemiologicznej i ryzyka zakażenia drogą przetoczenia krwi.